کسانی که یک بار به دلیل آلودگی به باکتری کمپیلوباکتر دچار اسهال شدند، خاطره خوشی از این باکتری ندارند. باکتریهای خانواده کمپیولوباکتر موجب عفونت روده، اسهال شدید همراه با گرفتگی عضلات شکم و تب میشود. ابتلا به این باکتری در موارد نادری میتواند موجب سندرم گیلن و فلج شدید عصبی شود.
در سندرم گیلن عفونت به اعصاب محیطی سرایت میکند و موجب از کار افتادن آنها میشود که ناتوانی در انجام حرکات ارادی و بیحسی از پیامدهای آن است. آلودگی به کمپیلوباکتری شایعترین علت بروز سندرم گلین است. البته ابتلا به این باکتری همواره با پیامدهایی مانند سندرم گیلن همراه نیست.
عدم رعایت بهداشت مهمترین علت ابتلا به اسهال عفونی
در آلمان تنها در سال گذشته موسسه روبرت کخ بیش از ۷۱ هزار مورد آلودگی به باکتری کمپیلوباکتری در سراسر کشور ثبت کرده است. این آمار نشان میدهد که احتمال ابتلا به این باکتری در کشورهای پیشرفته و صنعتی نیز اندک نیست.
اغلب موارد ابتلا به این باکتری به دلیل عدم رعایت بهداشت است. کمپیلوباکتری در گوشت خام، به ویژه در گوشت مرغ و خوک یافت میشود. درصورتی که گوشت خوب پخته نشده باشد یا وسایل آشپزخانه به این باکتری آلوده باشند، کمپیلوباکتری همراه غذا وارد بدن انسان شده و خود را به رودهها میرساند.
پژوهشگران دانشگاه واشینگتن در آمریکا راه تازهای برای درمان عفونت ناشی از کمپیلوباکتری پیدا کردند. این پژوهشگران از مادهای استفاده کردند که از سیر تهیه شده بود.
آنها نتیجه تحقیقات خود در این مورد را در مجله تخصصی "شیموتراپی آنتیمیکروبها"(Journal of Antimicrobial Chemotherapy) منتشر کردند. این پژوهشگران میگویند مایع تهوعآوری که آنها از عصاره سیر تهیه کردند، یکصد بار موثرتر از دو آنتیبیوتیک متداولی است که برای درمان اسهال عفونی ناشی از ابتلا به کمپیلوباکتری از آنها استفاده میشود.
تشکیل یک لایه لزج و مقاوم در برابر آنتیبیوتیکها
مهمترین راه بقای کمپیلوباکتریها در روده این است که این باکتریها در سطح روده بیوفیلم یا یک لایه لزج تشکیل میدهند. زندگی جمعی آنها در این لایه، باکتریها را از حملات خارجی درامان نگاه میدارد. پژوهشگران میگویند مقاومت این لایه به آنتیبیوتیکها هزاران برابر بیشتر از مقاومت یک باکتری آزاد و تنهاست.
مایه تهیه شده از عصاره سیر که نام علمی آن "دی آلیل دی سولفید" (Diallyldisulfid) است به این لایه محافظ کاری ندارد. این مایع به جای آن، موجب برهم خوردن متابولیسم باکتریها میشود و حیات آنها را مختل میکند.
جالب اینجاست که غلظت موردنیاز این مایع برای تأثیرگذاری، در آزمایشگاه حدود صد برابر کمتر از مواد تشکیلدهنده آنتیبیوتیکهای ضد کمپیلوباکتری مانند سیپروفلاکسین بوده است. از آن گذشته اثر دی آلیل دی سولفید به مراتب سریعتر بوده است.
به گزارش دویچهوله، پژوهشگران دانشگاه واشینگتن در مراحل اولیه تحقیقات خود این ماده را روی باکتریهای دیگری از جمله باکتری "ای اچ ای سی" آزمایش کردند.
این باکتری از خانواده ایکولای نیز با حمله به رودهها موجب اسهال عفونی و شدید میشود. جالب اینجاست که عصاره سیر در درمان این مورد نیز موثر بوده است.
البته این پژوهشگران هشدار میدهند که استفاده از چنین عصارهای همیشه در برابر مواد غذایی آلوده موثر نیست و پژوهش آنها هنوز در مراحل اولیه است. نکته دیگر این که هرچند خوردن سیر به دلیل خواص فراوان آن توصیه میشود، اما نباید این توهم ایجاد شود که با خوردن چند حبه سیر همراه غذا میتوان از بروز اسهالهای عفونی جلوگیری کرد.